Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

Νέα αποικιοκρατία και εκμετάλλευση του νερού



Mining and Logging Companies “Leaving Chile without Water” - ipsnews.net. είναι ο πρωτότυπος τίτλος του άρθρου που μεταφράστηκε εν μέρει από το TVXS.gr και πήρε τον τίτλο “Χιλή: Μια κοινωνία χωρίς νερό, λόγω ιδιωτικοποίησης”.

Πορεία με αίτημα την ανάκτηση του ελέγχου των υδάτων, που έχουν ιδιωτικοποιηθεί από το 1981, επί δικτατορίας Πινοσέτ, πραγματοποιήθηκε στο Σαντιάγο, στην πρωτεύουσα της Χιλής. Στην πορεία συμμετείχαν πάνω από 100 περιβαλλοντικές και κοινωνικές οργανώσεις, αλλά και οργανώσεις ιθαγενών. Υπό την πίεση, η κυβέρνηση της χώρας κάλεσε τις ιδιωτικές επιχειρήσεις «να σταματήσουν να εξαντλούν τις πηγές νερού και να σεβαστούν τον τοπικό πληθυσμό».
Στην πορεία για την «ανάκτηση και την υπεράσπιση του νερού» συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι, διεκδικώντας πρόσβαση στο αγαθό που εξ ορισμού είναι δημόσιο. Όμως η καθημερινότητα των Χιλιανών είναι τελείως διαφορετική. Οι διαδηλωτές παρέδωσαν ψήφισμα στον πρόεδρο της χώρας Σεμπαστιάν Πινιέρα, καταγγέλλοντας πως οι τοπικές κοινότητες πλήττονται από την έλλειψη νερού, που εκτός από την ξηρασία, έχει προκληθεί και από το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, όπως αναφέρει η Guardian.
«Γνωρίζουμε πως υπάρχει νερό στη Χιλή. Ωστόσο υπάρχει ένα τείχος που μας χωρίζει από αυτό και λέγεται κέρδος. Αυτό το τείχος χτίστηκε το 1981 από τον κώδικα για το νερό, το Σύνταγμα, τις διεθνείς συμφωνίες, όπως τη διεθνική συνθήκη άντλησης (Αργεντινή), και ουσιαστικά από την επιβολή της νοοτροπίας πως το νερό που πέφτει από τον ουρανό ανήκει και είναι προϊόν εκμετάλλευσης των εταιρειών», τονίζουν μεταξύ άλλων στην επιστολή τους.
«Αυτό το τείχος στερεύει τα αποθέματα, διαλύει τον κύκλο του νερού που ίσχυε για αιώνες στις κοιλάδες μας και σπέρνει το θάνατο στο έδαφός μας. Αυτό το τείχος πρέπει να κατεδαφιστεί τώρα», προσθέτουν.
Όπως σημειώνεται στη Guardian, η βιομηχανία εξόρυξης μετάλλων χρησιμοποιεί σημαντικές ποσότητες των υδάτινων αποθεμάτων και αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της Χιλής. Οι εξαγωγές χαλκού αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο των κρατικών εσόδων.
Το κίνημα ζητά την κατάργηση του Κώδικα του νερού, που εγκρίθηκε επί δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990) και ιδιωτικοποίησε το νερό, ακόμα και αυτό που ήταν σε λίμνες, ποτάμια κλπ. Ο εν λόγω «Κώδικας» προβλέπει ότι τα δικαιώματα νερού μπορούν να πωλούνται, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές ανάγκες. «Ζητάμε την κατάργηση του κώδικα που μας στέρησε το δικαίωμα να έχουμε νερό και να μπορούμε να ζήσουμε», ανέφερε ένας ακτιβιστής που συμμετείχε στην πορεία. «Ο κώδικας αφορά μόνο το κέρδος ορισμένων. Ευνοεί τους πλούσιους», πρόσθεσε.
Παράλληλα αίτημα των οργανώσεων είναι και η κατάργηση της διμερούς συμφωνίας εξόρυξης, που υπογράφηκε από τη Χιλή και την Αργεντινή το 1997 και η οποία προβλέπει πως οι εταιρείες εξόρυξης στα σύνορα των δύο χωρών θα μπορούν να χρησιμοποιούν ανεξέλεγκτα τα υδάτινα αποθέματα για τις δραστηριότητές τους. Η συνθήκη ορίζει πως Χιλή και Αργεντινή θα πρέπει συντονισμένα να διευκολύνουν τις επενδύσεις εξόρυξης και την ανάπτυξη της βιομηχανίας. «Θα πρέπει να επιτρέπουν τη χρήση κάθε φυσικού πόρου, τις εισροές και τις υποδομές», τονίζεται.
Σύμφωνα με έναν ιθαγενή ηγέτη: «Η διμερής συμφωνία εξόρυξης παραδίδει πάνω από 4.000 χιλιόμετρα των Άνδεων σε υπερεθνικές επιχειρήσεις. Η συμφωνία επιτρέπει την εξόρυξη των φυσικών πόρων και τη χρήση του νερού σχεδόν δωρεάν από τις εταιρείες».
«Στη Λατινική Αμερική, οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις γλυκού νερού είναι στα βουνά των Άνδεων, όπου ζει το 80 τοις εκατό των ιθαγενικών κοινοτήτων της Χιλής,  που εξαρτώνται από αυτές τις πηγές νερού για την επιβίωση τους».
Επιπλέον, «αυτές οι παραχωρήσεις δικαιωμάτων εξόρυξης και χρήσης νερού σε ιδιωτικά συμφέροντα κληρονομούνται. Εξαναγκάζουν τις ορεινές κοινότητες περιοχές να υποχωρήσουν. Οι ιθαγενείς φεύγουν, ενώ η μικρής κλίμακας εξόρυξη και η κτηνοτροφία από τις οποίες εξαρτιόταν η επιβίωσή τους, έχουν πληγεί».
Ο στόχος της πορείας ήταν να έχει αντίκτυπο στην κοινή γνώμη, στη Χιλή, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
Το τελευταίο πλήγμα στους αγώνες των οργανώσεων ήταν στις αρχές Απριλίου, όταν μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου έκρινε ότι δεν είναι παράνομο για μια εταιρεία εξόρυξης να μην πληρώνει για την εξαγωγή των υπόγειων υδάτων σε έκταση που της έχει παραχωρηθεί, διότι απλώς «ερευνά» για ορυκτά στο νερό και δεν «εκμεταλλεύεται» το νερό.
Οι περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν ότι η απόφαση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως νομικό προηγούμενο για τις εταιρείες εξόρυξης, που θα χρησιμοποιούν το νερό χωρίς κανέναν έλεγχο, ακόμα και μέχρι την εξάντληση του υδατικού αποθέματος.
Η απόφαση ήταν υπέρ εταιρείας την οποία η Γενική Διεύθυνση Υδάτων της Χιλής είχε καταγγείλει για τη χρήση υπόγειων νερών χωρίς άδεια.
Αλλά σύμφωνα με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου,  η άντληση των υπόγειων υδάτων είχε εγκριθεί με την παραχώρηση μεταλλευτικής έρευνας και δεν απαιτούσε άδεια από τη Διεύθυνση Υδάτων, όπως λέει ο κώδικας νερού.
«Μιλάμε για τα νερά των λεκανών απορροής, χάρη στα οποία επιβιώνουν οι κοιλάδες της Χιλής. Με άλλα λόγια, αφήνουν όλη τη Χιλή χωρίς νερό», είπε ο ιθαγενής ηγέτης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου