Σάββατο 7 Απριλίου 2012

Κώδικας χωρίου Επάνω Σουδενών (1832-1868)




Επειδή οι λέξεις μένουν άδεια κελύφη, χωρίς την πράξη, γι’ αυτό το λόγο παραθέτουμε ένα κείμενο από τον Κώδικα αυτοδιοίκησης του χωριού μας το 19ο αιώνα, στον οποίο φανερώνεται τι ακριβώς σημαίνει αυτοδιοίκηση και αυτοοργάνωση. Αν λάβουμε υπόψη μας και τις αντικειμενικές δυσκολίες, πολιτικές, διοικητικές, πρακτικές, εκείνης της εποχής, μπορούμε να σκεφτούμε πόσα μπορούμε να οργανώσουμε ως χωριανοί, αν ακολουθήσουμε τη φιλοσοφία που διέπει την οργάνωση του Κώδικα: «επειδή έως τώρα τρέχομεν είς τα τυφλά εις τας κοινάς υποθέσεις του χωρίου μας, χωρίς κανέναν δρόμον και χωρίς κανένα σύστημα, εξ αιτίας των διχονοιών μας, αι οποίαι προέρχονται περισσότερον από αισχροκέρδειαν, αποφασίσαμεν να κάμωμεν το παρόν σύστημα».


Δια του παρόντος συμφωνητικού γράμματος, δηλοποιούμεν ημείς, οι άνω Σουδενίται, κοινώς ότι, επειδή έως τώρα τρέχομεν είς τα τυφλά εις τας κοινάς υποθέσεις του χωρίου μας, χωρίς κανέναν δρόμον και χωρίς κανένα σύστημα, εξ αιτίας των διχονοιών μας, αι οποίαι προέρχονται περισσότερον από αισχροκέρδειαν, σήμερον αποφασίσαμεν να κάμωμεν το παρόν σύστημα, κατά το ποίον και να ακολουθήσομεν:
1. Να φυλαχθή Κώδιξ καθαρός και τακτικός, μέσα εις τον οποίον να καταστρωθούν κατά τάξιν οι λογαριασμοί…
2. Να καταστρώνονται εις αυτόν τον Κώδικα όλαις αι υποθέσεις του χωρίου, όσαι αναφέρονται εις το κοινόν.
3. Να διορίζονται κάθε χρόνον άνθρωποι με κοινόν γράμμα, να κάμνουν τη στίμα και να γίνονται τα πληρώματα της χρονιάς, κατά αναλογίαν αυτής.
4. Να γίνηται η στίμα εις άσπρα λιανά δέκα χιλιάδας και οι διωρισμένοι να τα καταστρώνουν εις τον Κώδικα, και να υπογράφωνται, και αυτοί να έχουν το κύρος διά ένα χρόνον.
5. Να καταστρώνουν και την σβάρναν της χρονιάς οι ίδιοι οι οποίοι κάμνουν την στίμαν, χωρίς να βάνουν άλλα, παρά εκείνα τα νόμιμα: δηλ. από κονάκια αδιαίρετα και έξοδα. Και ανίσως κάμνη χρείαν και τίποτε περισσότερον, όμως με την άδειαν και την υπογραφήν όλων των χωριανών.
6. Να μην ημπορή να εργάζηται καμμίαν κοινήν [υπόθεσιν], χωρίς υπογραφάς του χωρίου, και υπό του περιορισμού του οποίου του βάνουν οι χωριανοί, όταν του διορίσουν να μη εβγαίνη παντελώς.
7. Να μην ημπορή να γίνη τις βεκίλης, χωρίς την θέλησιν όλων των χωριανών και αφού γίνη, να μην ημπορή να κάμνη τίποτε έξω από την συμφωνία του, η οποία τον περιορίζη.
…………………………………….
14. Να φυλάττηται ο Κώδικας εις τα χέρια εις τα οποία τον παρέδωσαν οι χωριανοί επιμελώς και να μην έχη την άδειαν εκείνος να γράψη ό,τι φθάση ή να σώση τίποτε άλλον. Και να γράφη μόνον ο διορισμένος. Και αυτοί παλιν να είναι προσεκτικοί και να μην κάμη τιποτε ασυγχώρητον.

Κατ’ αυτού του τύπου θέλη ακολουθή ο κατά καιρού Βεκίλης, χωρίς την παραμικρήν ελάττωσιν ή προσθήκην, και με ακριβή επιμέλειαν. Ομοίως και όλοι οι χωρικοί. Ανίσως όμως και διασήση ή ταράξη το σύστημά μας αυτό, και κάμη έξω της απόφασής μας, να είναι στο χρέος να δίδη στο αυθεντικόν χίλια πεντακόσια γρόσια, πεντακόσια εις την Μητρόπολιν και πεντακόσια εις το Βιλαέτι, και να ατιμάζηται ως άνθρωπος αισχροκερδής, ταραξίας, κενόδοξος, και με ένα λόγον θηρίον κακόν.
1836 Δεκεμβρίου 13. Άνω Σουδενά

Έπονται αι υπογραφαί των χωριανών

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου