Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

Οικο-κοινότητες


Μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια έχει ξεκινήσει στο Πήλιο.
Θα μπορούσε να είναι ένα καλό παράδειγμα για τον τόπο μας, τηρουμένων των αναλογιών, των δυνατοτήτων της γης μας και του ανθρώπινου δυναμικού.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι από τον "Ταχυδρόμο" της Θεσσαλίας:

Στην Ελλάδα της κοινωνικής ανέχειας, οι κάτοικοι του Πηλίου προσπαθούν να φτιάξουν ένα δίκτυο αλληλεγγύης, δημιουργώντας την δική τους οικοκοινότητα.
Με όχημα την αυτοοργάνωση, που θα τους προσφέρει απόλυτη αυτάρκεια, περισσότεροι από 50 κάτοικοι όλων των ηλικιών από την περιοχή του Νοτίου Πηλίου και από το Δίμηνι αποφάσισαν να φτιάξουν την δική τους οικοκοινότητα. Μια κοινότητα, δηλαδή, στην οποία ζουν όλοι μαζί, παράγουν, συνεργάζονται, ανταλλάσσουν και πουλάνε τα προϊόντα τους.
Όπως εξηγεί στην πανθεσσαλική εφημερίδα
Ταχυδρόμο και στην Αλίκη Φωτιάδου, ο Γιώργος Κολέμπας, που εδώ και χρόνια ακολουθεί αυτόν τον τρόπο ζωής, «είναι μεγάλη η ανάγκη επιστροφής κοντά στη φύση, όχι απλά σαν μια βολτίτσα με στόχο την αναζωογόνηση μας, αλλά η ουσιαστική επαφή και αποκατάσταση της σχέσης μας μαζί της».
Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη «να κάνουμε οικογενειακά σπιτικά με τη μορφή αυτόνομων αγροκτημάτων και οικοκοινοτήτων, όπου η κάθε οικογένεια έχει το δικό της κομμάτι γης το οποίο όχι απλά καλλιεργεί με συγκεκριμένο φυσικό τρόπο, αλλά παράλληλα δημιουργεί εκεί ένα χώρο αγάπης και ζει μόνιμα μέσα σε αυτό το χώρο, ο οποίος αποτελείται από ένα μέρος δάσος, ένα μέρος με βότανα και λαχανικά και φυσικά ένα κήπο με άνθη και το σπίτι το ίδιο. Μέσα σε ένα τέτοιο χώρο, που ο ίδιος ο άνθρωπος δημιουργεί εκτός των άλλων μπορεί να συμβάλλει στην αφθονία ωφέλιμης τροφής και φυσικά στην απόκτηση ενός εισοδήματος».
Βέβαια, οι ελληνικές οικοκοινότητες βρίσκονται ακόμα στις αρχές και δεν ακολουθούν ακόμα τα μοτίβα αυτών του εξωτερικού. Ο 36χρονος Αλέξης έχει ζήσει σε οικοκοινότητα στην Ιταλία και επέστρεψε στην Αθήνα πριν έξι χρόνια. Ψάχνοντας ένα μέρος να στήσει το σπίτι και τις καλλιέργειές του αποφάσισε να ζήσει στις Μηλιές του Πηλίου.
Ο Αλέξης, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα «Ταχυδρόμος», μαζί με άλλους ασχολείται με τη συνεργατική καλλιέργεια ντομάτας και παραγωγής σάλτσας ντομάτας. «Όλα είναι συνεργατικά. Δηλαδή, όταν είναι η εποχή που μαζεύουμε ελιές, υπάρχουν κάποιοι που πάνε και δουλεύουν είτε στα δέντρα που έχουμε εμείς είτε και σε άλλα κτήματα και είτε πληρώνονται με κάποια χρήματα είτε τους δίνουν λάδι που μετά μαζί με το δικό μας το πουλάμε στην λαϊκή που κάνουμε κάθε Πέμπτη στην πλατεία Πανεπιστημίου», σημειώνει.
Ασχολούνται σοβαρά και σχολαστικά με τη δουλειά τους. Μόνοι τους συσκευάζουν τα προϊόντα, τοποθετούν ταμπέλες και τα ανταλλάσσουν με προϊόντα φτιαγμένα από παραγωγούς σε άλλα μέρη της χώρας. Χαρακτηριστικά σημειώνει: «Έχουμε ένα φίλο που μας στέλνει ζυμαρικά που φτιάχνει μόνος του στην Εύβοια και εμείς του στέλνουμε λάδι και ελιές. Ότι έχει ο τόπος του καθενός».
Στους πάγκους των παραγωγών του Πηλίου θα βρεις ό,τι χρειάζεσαι: βότανα, ντομάτες, λάδι, ζυμαρικά, τσάι, φρούτα και λαχανικά. Όλα είναι καλλιεργημένα χωρίς φυτοφάρμακα. Επίσης όμως μπορείς να βρεις σαπούνια, ξύλινες κατασκευές, διάφορα αντικείμενα ή ακόμα και μεταχειρισμένα ρούχα και παπούτσια, που δίνουν μια ακόμα νότα αλληλεγγύης στο όλο εγχείρημα.
Οι οικοκοινότητες στο Δίμηνι και στο Πήλιο, ωστόσο, δεν αχολούνται μόνο με την καλλιέργεια। Προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν κι άλλους και να προωθήσουν τον δικό τους τρόπο ζωής, οργανώνοντας εκδηλώσεις με ομιλίες, σεμινάρια, προβολές, μαθήματα που έχουν να κάνουν με την τοπικοποίηση, την αυτοοργάνωση και την αυτάρκεια.
Σύμφωνα με τον «Ταχυδρόμο», το αμέσως επόμενο σχέδιο που προσπαθούν να πραγματοποιήσουν είναι η δημιουργία ενός «εκπαιδευτικού κτήματος» στο Πήλιο.
Σκοπεύουν να διαμορφώσουν ένα χώρο κατάλληλα, ώστε εκεί να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και να τις παρακολουθεί κόσμος που θέλει να γνωρίσει έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής, μακριά από τον καταναλωτισμό.

Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012

Αποκριές στα Πάνω Σουδενά

Ο καλολόγος το 2008


«Την Κυριακή της Τυροφάγου μαγειρεύουν μπακαλιάρο, τυρόπιττα και πολλά γλυκά. Ανταλλάσσονται δε επισκέψεις μεταξύ συγγενών και φίλων, οπότε λέγουν: «Θεώρα με και Θεός σχωρέσ’ με. Καλή Σαρακοστή και το Πάσχα με υγεία!»
Πριν το βραδινό γεύμα γίνεται ο «χάψαρος»: Όλα τα μέλη της οικογενείας κάθονται στο τραπέζι. Η μητέρα έχει βράσει σφιχτά αυγά, τόσα όσα και τα μέλη. Κατόπιν δένει ένα αυγό ξεφλουδισμένο με μία μακριά κλωστή. Ένας-ένας ανοίγουν το στόμα τους, η μητέρα κουνά το αυγό εμπρός από το στόμα τους με τη σειρά, τρεις φορές. Με την Τρίτη κίνηση, το αργότερον, πρέπει έκαστος να αρπάξει το αυγό με τα δόντια του.
Το βράδυ της Κυριακής της Τυροφάγου λαμβάνει χώραν το έθιμο του «Καλολόγου»: Κατασκευάζουν στοίβα από πουρνάρια πολύ υψηλή και βάζουν φωτιά. Τότε αρχίζουν να πέφτουν τουφεκιές, μαζεύεται όλο το χωριό, σχεδόν όλοι μασκαρεμένοι, και χορεύουν συνοδεία μουσικών οργάνων γύρω από τη φωτιά. Μετά το κάψιμο του καλολόγου, πηγαίνουν όλοι στα σπίτια, όπου καθ’ όλην η διάρκεια της νύχτας τρώγουν, γλεντούν και διασκεδάζουν.
Την Καθαρά Δευτέρα οι νοικοκυρές πλένουν όλα τα χαλκώματα του σπιτιού. Φτιάχνουν κουλούρες με σόδα, χαλβά και βράζουν φασόλια χωρίς λάδι. Το γλέντι και η διασκέδασις που έχει αρχίσει από την Κυριακή συνεχίζεται καθ’ όλην την διάρκειαν της Καθαράς Δευτέρας»
.

Από την πανεπιστημιακή εργασία της Θεοδίτσας Σιουρά: "Λαογραφικός πολιτισμός και λαογραφικά έθιμα του χωρίου Άνω Πεδινών Ζαγορίου Ιωαννίνων" (Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1968)


Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2012

Λίγο ακόμα...


Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν' ανθίζουν
τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο
τη θάλασσα να κυματίζει
λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα...

Γιώργος Σεφέρης

Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2012

Φραγκοκρατία

9. Ο ορισμός του Αγγλικού δικαίου ως εφαρμοστέου δικαίου για την Σύμβαση αποτελεί έγκυρη επιλογή εφαρμοστέου δικαίου, που δεσμεύει το Επωφελούμενο Κράτος-Μέλος και την Τράπεζα της Ελλάδος σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο.
10. Το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος έχει υπαχθεί νόμιμα, αποτελεσματικά και αμετάκλητα στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Δικαστηρίων του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου και στη δικαιοδοσία των άλλων δικαστηρίων που αναφέρονται στην παράγραφο 13(3) σε σχέση με τις Συμβάσεις και κάθε απόφαση του δικαστηρίου αυτού θα είναι αμετάκλητη και εκτελεστή στην Ελληνική Δημοκρατία.
11. Ούτε το Επωφελούμενο Κράτος Μέλος ούτε η Τράπεζα της Ελλάδος ούτε
κανένα από τα τα αντίστοιχα περιουσιακά τους στοιχεία εξαιρούνται, λόγω εθνικής
κυριαρχίας ή για άλλο λόγο, της δικαιοδοσίας, κατάσχεσης (συντηρητικής ή αναγκαστικής)
ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή διαδικασία σχετικά
με τις Συμβάσεις
.

(Δανειακή Σύμβαση, παράρτημα 5, άρθρα 9, 10 και 11)

Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2012

Κι ήθελε ακόμη...


Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει. Όμως εγώ
Δεν παραδέχτηκα την ήττα. Έβλεπα τώρα
Πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω
Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες.
Μιλάτε, δείχνετε πληγές, αλλόφρονες στους δρόμους
Τον πανικό που στραγγαλίζει την καρδιά σας σα σημαία
Καρφώσατε σ’ εξώστες. Με σπουδή φορτώσατε το εμπόρευμα.
Η διάγνωσίς σας ασφαλής: "Θα πέσει η πόλις".
Εκεί, προσεκτικά, σε μια γωνιά, μαζεύω τάξη,
Φράζω με σύνεση το τελευταίο μου φυλάκιο
Κρεμώ κομμένα χέρια στους τοίχους, στολίζω
Με τα κομμένα κρανία τα παράθυρα, πλέκω,
Με κομμένα μαλλιά το δίχτυ μου και περιμένω
Όρθιος και μόνος σαν και πρώτα περιμένω
.
Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)

Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012


Δυο κείμενα από την θεατρική παράσταση του Ιάκωβου Καμπανέλλη: "Το μεγάλο μας τσίρκο"
Στο πρώτο, το Άγαλμα του Κολοκοτρώνη μάς δίνει ορμήνειες...
Το δεύτερο είναι κομμάτι από το ομώνυμο με τη θεατρική παράσταση τραγούδι:
Για ακούτε βρε τωρινοί Έλληνες! Άμα σας φέρνουνε για παράδειγμα εμάς τους πεθαμένους, μάθετε να ξεχωρίζετε με ποια πονηριά το λένε… Κι άμα σας λένε για την ελευθεριά που πολεμήσαμε, να τη βλέπετε πρώτα αν έχει τέσσερα μάτια. Δυο μπροστά, για να βλέπει τον κατακτητή, και δυο πίσω, για να βλέπει εκείνον που θέλει να φύγει ο κατακτητής, για να γίνει αφέντης αυτός.
Προσέχετε Έλληνες, εμείς οι παλιοί όσο ζούσαμε πολλά επικραθήκαμε κι αδικηθήκαμε… Κι αν θέτε στ’ αλήθεια να τιμήσετε εμάς τους παλιούς, μη μας τηράτε πλέον. Κάμετε το δικό σας δρόμο, πάτε μπροστά και αγωνιστείτε! Εμάς το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε και δε μοιάζει με το δικό σας. Μη σας λένε πως εμείς αγράμματοι, μ’ ένα ξεροκόμματο και με την πίστη στο Χριστό κάναμε θαύματα! …Πού ‘σαι ορέ Καραϊσκάκη να τα πεις καλύτερα!
… Εμείς επολεμήσαμε για να ‘χετε εσείς τα γράμματα και το ψωμί που δεν είχαμε και να μη χρειάζεστε θάματα για να ζήσετε μια ζωή ανθρωπινή… Έι Παπαφλέσσα, σήκω κι έλα βοήθα! Αφήστε το δικό μας αγώνα και κοιτάτε το δικό σας. Εμείς τι άλλο να θέμε;

Στολίστηκαν οι ξένοι τραπεζίτες,
ξυρίστηκαν οι Έλληνες μεσίτες.
Εφτά ο τόκος, πέντε το φτιασίδι,
σαράντα με το λάδι και το ξύδι.
Κι αυτός που πίστευε και καρτερούσε,
βουβός, φαρμακωμένος, στέκει και θωρεί
τη λευτεριά που βγαίνει στο σφυρί
.

Να ψάχνεις με την καρδιά...

- Οι άνθρωποι στον τόπο σου, είπε ο μικρός πρίγκιπας, καλλιεργούν πέντε χιλιάδες τριαντάφυλλα στον ίδιο κήπο και δεν βρίσκουν εκεί αυτό που γυρεύουν
- Δεν το βρίσκουν, του απάντησα.
- Και όμως αυτό που ψάχνουν θα μπορούσαν να το βρουν σ’ ένα μονάχα τριαντάφυλλο ή σε λίγο νερό
- Φυσικά, απάντησα.
Και ο μικρός πρίγκιπας πρόσθεσε:
- Όμως τα μάτια είναι τυφλά. Πρέπει να ψάχνεις με την καρδιά
(απόσπασμα απ' τον "Μικρό πρίγκιπα" του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ)

Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2012

Ένα γράμμα από τη Χίο...

Άγριες ορχιδέες (σαλέπι) στην Τύμφη

Μια δημόσια επιστολή (δημοσιευμένη στο www.tvxs.gr) από έναν πρώην προγραμματιστή υπολογιστών, που πριν δεκατρία χρόνια παράτησε τη δουλειά του και επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Χίο।

Αγαπητοί φίλοι,
δεν σας στέλνω αυτό το μέηλ για να περιαυτολογήσω ή για να διαφημίσω κάτιτις, ανάγκη τέτοια δεν υπάρχει. Σας το στέλνω, διότι πιστεύω ακράδαντα ότι η επανάσταση είναι αυτή και
έχει αρχίσει ήδη από πολλούς. Αλλά είναι σιωπηρή ακόμα, κι έτσι σιωπηρά θα μεταδοθεί και θα φουντώσει πολύ σύντομα. Δίχως να την πάρουν χαμπάρι ούτε τα καθεστωτικά ούτε τα εναλλακτικά ΜΜΕ, χωρίς να περάσει μέσα από φίλτρα κομματικά.
Χειμωνιάτικη μέρα σήμερα, πότε χιονόνερο και πότε ήλιος με δόντια. Απέναντι το Πελινναίο χιονισμένο αλλά κάτω η θάλασσα του Μάναγρου κάλμα μπουνάτσα, σαν καλοκαίρι.
Φανταστείτε σκηνικό:
Τζάκι φουντωμένο και τραπέζι στρωμένο. Λαχανόρυζο, χόρτα, ψωμί ζυμωτό, ελιές και το μπουγιουρντί από τυρί κατσικίσιο να ψήνεται στην καρβουνωσιά του τζακιού.
Σε άλλους αυτή η εικόνα φαντάζει ιδανική, σε άλλους ρομαντική, σε άλλους πολύ χωριάτικη, σε άλλους γλυκερή, σε άλλους είναι αφόρητη και σε άλλους αδιάφορη.
Θα βάλω όμως την σύγχρονη οικονομική παράμετρο, για να ερεθίσω την κοινή χορδή όλων, μιας που είμαστε γεννημένοι και μεγαλωμένοι μέσα σε ένα καταναλωτικό κοινωνικό σύστημα. Ας με
συγχωρέσουν οι ψυχωμένοι για το ξενέρωμα.
Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Το τζάκι ανάβει δωρεάν με ξύλα μαζεμένα από αυτά που κατεβάζει ο χείμαρρος και ξεβράζει η θάλασσα και με αυτά που σπάσανε από τα δέντρα κατά το αερικό των προηγούμενων ημερών.
Το υλικά του φαγητού που αποτελούν το γεύμα είναι:
Λάχανο δωρεάν από το χωράφι.
Χόρτα και ρίγανη δωρεάν από το βουνό.
Λεμόνια δωρεάν από παρατημένα δέντρα ανθρώπων που μετοίκησαν στις πολιτείες πριν χρόνια. Το ίδιο και οι ελιές της άρμης, το ίδιο και το λάδι.
Πληρωμένα υλικά μονάχα το ψωμί από τον φούρνο του χωριού, το τυρί από τον τσοπάνη και το ρύζι χύμα από τον μπακάλη. Και βέβαια το ρεύμα που ακόμη έρχεται από τη ΔΕΗ και είναι ό,τι τελευταίο συνδέει το σπιτικό με τον πολιτισμό και το κράτος.
Κόστος ζωής ημέρας λοιπόν περί τα δύο ευρώ (αναγωγή σε μερίδες των προϊόντων που αποκτήθηκαν πληρώνοντας σε ευρώ).
Και την ώρα που κάθισα στο τραπέζι κι έτρωγα βλέποντας τις φλόγες του τζακιού, άκουγα στο ραδιόφωνο μια διαφήμιση για τραπεζικά επιτόκια και κάρτες. «Μα πού ζούνε οι άνθρωποι;» αναρωτήθηκα.
Κι αμέσως σκέφτηκα πως κάποιοι, οι περισσότεροι, θα αναρωτιούνται ακριβώς αυτό για μένα. "Μα που ζει ο άνθρωπος;", θα λένε κουνώντας το κεφάλι, σαν να μιλάνε για κάποιον εξωπραγματικό ή έστω κάποιον απολίτιστο χωρικό.
Κι όμως, αυτή είναι η έναρξη της επανάστασης σύντροφοι και φίλοι αγαπητοί. Η απεξάρτησή μας από το καπιταλιστικό καταναλωτικό τραπεζικό σύστημα. Ή όσο μπορούμε μεγαλύτερη αυτάρκειά μας. Τολμήστε. Ας τους αφήσουμε χωρίς πελάτες και χωρίς γρανάζια κυκλοφορίας του χρήματός τους. Ας πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Κανένας δεν θα μας δώσει να φάμε αν καταστραφούν αυτοί και το χρήμα τους, που ως γνωστόν δεν τρώγεται διότι, εκτός των άλλων, είναι και άνοστο.
Σας χαιρετώ επαναστατικά
ο Κότσυφας
Για την αντιγραφή
Γιάννης Μακριδάκης

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Γυάλινα Γιάννενα


Μια τέτοια νύχτα πριν από χρόνια
Κάποιος περπάτησε μόνος
Δε ξέρω πόσα λασπωμένα χιλιόμετρα
Κάποιος περπάτησε μόνος
Νύχτα και συννεφιά, χωρίς άστρα
Πήγαινε το δρόμο δρόμο
Ξημερώματα, μπήκε στα Γιάννενα
Στο πρώτο χάνι έφαγε και κοιμήθηκε τρία μερόνυχτα
Ξύπνησε απ’ το χιόνι που έπεφτε μαλακά
Στάθηκε στο παράθυρο και άκουγε τα κλαρίνα
Και άκουγε τα κλαρίνα
Πότε θαμπά και πότε δίπλα του
Πότε θαμπά
Και πότε δίπλα του
Όπως τα ‘φερνε ο άνεμος
Αχ...
Και άκουσε μετά τη φωνή πεντακάθαρη
Από κάπου κοντά την άκουσε
Σαν αλύχτημα και σαν να την έσφαζαν τη γυναίκα
Κι ούτε καυγάς, ούτε τίποτα άλλο
Χιόνιζε
Όλη νύχτα στα Γιάννενα χιόνιζε
Ξημερώματα, πλήρωσε ότι χρωστούσε και γύριζε στο χωριό του
Στα πενήντα του θα ‘τανε
Με γκρίζα μαλλιά και τρεις θυγατέρες, ανύπαντρες
Χήρος τέσσερα χρόνια
Στα πενήντα του θα ‘τανε
Χήρος τέσσερα χρόνια
Με τη μαύρη κάπα στις πλάτες
Αχ, το τι χιόνι σήκωσαν
Τι χιόνι σήκωσαν τούτες οι πλάτες
Κανένας δε το ‘μαθε...
Κανένας δε το ‘μαθε...
Κανένας!
Ποίημα του Μιχάλη Γκανά
Η φωτογραφία είναι του Κώστα Μπαλάφα, από το λεύκωμα "Ήπειρος"